Knutselen met papier-maché : maak de grilligste vormen

Papier-maché is een materiaal dat gemaakt wordt op basis van papier en lijm. Letterlijk vertaald betekent het gekauwd papier, omdat de textuur ervan hierop lijkt. Het voordeel van dit materiaal is dat je er makkelijk figuren in de meest grillige vormen mee maakt. En precies daarom wordt het vaak gebruikt in de modelbouw om maquettes vorm te geven of in de theaterwereld om decorstukken en maskers te maken. Maar ook creatief kan je er mee aan de slag, je knutselt er de meest uiteenlopende vormen mee.

Hoe maak je papier-maché?

Voor papier-maché heb je slechts 2 ingrediënten nodig: papier en lijm. Je maakt het door stukjes of reepjes papier op een mal te kleven met lijm. Dun, flexibel papier zoals servetten-, kranten- of wc-papier is hiervoor het best geschikt. Om het papier vast te lijmen, gebruik je ofwel kant-en-klare lijm, zoals behangerslijm, ofwel maak je zelf een lijmpapje van bloem en water of van plakpoeder en water. Afhankelijk van de vorm die je wil bekomen, gebruik je bijvoorbeeld een ballon of stukken karton als mal. Het is de bedoeling dat je de mal volledig bedekt met papier, bij voorkeur zelfs meerdere lagen. Zo krijg je een steviger resultaat. Zodra de figuur volledig droog is, geef je ze verder vorm door ze bijvoorbeeld te schilderen of erin te knippen.

Tips voor je zelfgemaakte lijmpapje

1. Meng 2 delen water met 1 deel bloem, bv. 2 kopjes water met 1 kopje bloem.
2. Roer goed door elkaar tot je een stevig lijmpapje krijgt.
3. Indien je met bloem werkt: zeef de bloem op voorhand om te voorkomen dat je klonters krijgt.
4. Indien je met plakpoeder werkt: voeg een scheutje witte Collall houtlijm toe voor een harder resultaat. 
5. Voeg eventueel wat zout toe aan je papje, zo ga je gisting tegen.
6. Is je papje te dun, voeg dan nog wat bloem of poeder toe.
7. Is je papje te dik, leng dan aan met een beetje water.

Papier-maché versieren

Zodra je figuur uit papier-maché droog is, is het tijd om aan de versiering te beginnen. En dat kan je doen op verschillende manieren: 

1. Schilderen: breng voor je gaat schilderen een laagje primer aan op je vorm van papier-maché. Dit beschermt het papier en zorgt ervoor dat de verf beter hecht. Om te schilderen, gebruik je het best acrylverf in je favoriete kleurtjes. Na het schilderen heeft je creatie opnieuw wat tijd nodig om te drogen.
2. Reliëf creëren: door materialen als touw, hout, knikkers, schelpen of wol onder je laag van papier-maché aan te brengen, voeg je heel makkelijk een bepaald reliëf toe aan je papieren figuur.
3. Beplakken: beplak je figuur uit papier-maché met stukken gekleurd papier. Erg handig wanneer je bv. een piñata in de vorm van je favoriete dier of personage maakt. Details als ogen, neus, snorharen, en ogen teken je op een stuk papier, je knipt de vormen uit, je kleeft ze op de juiste plek en klaar.

Leuke voorbeelden

om mee aan de slag te gaan

Nu je weet wat je zoal nodig hebt om papier-maché te maken, is het tijd om zelf aan de slag te gaan! Hieronder volgen twee voorbeelden van knutselwerkjes die je maakt met papier-maché. Laat je inspireren en kies er eentje om zelf uit te proberen.

1. Een piñata

​

Een eerste voorbeeld van wat je kan maken met papier-maché is de welgekende piñata. Of het nu gaat om een dier of om je favoriete filmpersonage, met papier-maché maak je zo'n piñata gewoon zelf. Tegenwoordig zijn deze figuren uit papier-maché erg in op feestjes, ze brengen heel wat sfeer. De genodigden gaan, het liefst geblinddoekt, om de beurt meppen op de piñata tot die openbarst en zijn inhoud prijsgeeft. Snoep, leuke gadgets of een centje, met een DIY-piñata kies je ook  helemaal zelf waarmee je de figuur opvult. 

Benieuwd hoe je zelf zo'n schat vol snoep en cadeautjes in elkaar knutselt, bekijk dan hier 2 verschillende voorbeelden en beleef dolle pret met je eigen piñata.

2. Jungle vibes aan de muur

​

Hou jij van jungle vibes en originele wanddecoratie, dan is dit voorbeeld echt iets voor jou. Deze luipaardenkop die tussen al het gebladerte uitsteekt, brengt ware jungle vibes in je interieur. Zowel de kop als de bladeren zijn gemaakt van papier-maché. Zo zie je maar dat je met papier-maché oneindig veel kan doen.

Dit heb je nodig:

1. Een ballon
2. Lijm voor papier-maché
3. Acrylverf: geel, zwart, wit, groen, rood, bruin
4. Penselen
5. Karton
6. Buigbare ijzerdraad
7. Papiertape
8. Zijdepapier
9. Een schaar
10. Papier om repen van te scheuren, bv. krantenpapier

Zo maak je de luipaardenkop:

• Stap 1: 

Blaas een ballon op en scheur een heleboel repen papier af. Strijk de repen daarna in met de lijm en kleef ze op de ballon tot die met meerdere lagen bedekt is.

• Stap 2:

Laat de ballon drogen. Prik hem daarna open en verwijder hem.

• Stap 3: 

Bepaal de vorm van de kop, de ogen en de snoet door proppen zijdepapier aan de ballonvorm te bevestigen met tape. Strijk de proppen in met lijm en bedek ze met meerdere lagen papierrepen.

• Stap 4: 

Zodra dit droog is, knip je 2 oren uit karton. Bevestig ze met tape aan de kop bovenaan. Vorm daarna de hals door proppen zijdepapier onderaan de kop te bevestigen met tape.

• Stap 5: 

Bedek zowel de oren als de hals met meerdere lagen papierrepen en laat drogen. Kleef achteraan de hals een stuk karton en knip het tot de hals ovaal afgerond is.

• Stap 6: 

Haal je schilderkunsten boven en breng met een penseel alle details op de luipaardenkop aan: ogen, neus, vacht met zwarte stippen.

Zo maak je de bladeren:

• Stap 1: 

Teken een paar bladeren in verschillende groottes en vormen op karton en knip ze uit.

• Stap 2:

Vorm de nerven van je bladeren met ijzerdraad en bevestig met tape aan het karton.

• Stap 3: 

Bekleef de kartonnen bladeren met de rest van de papierrepen en laat drogen.

• Stap 4: 

Schilder de bladeren met de acrylverf. Gebruik verschillende tinten, zoals groen, bruin en geel, om je bladeren levensecht te maken.

• Stap 5: 

Buig je bladeren met de ijzerdraad in de juiste vorm. Kleef alles op een zwart stuk karton en geef het resultaat een mooi plekje in je interieur.